Zoeken op soortnaam:
Soortenlijst
|
|
Stigmella obliquella
(Von Heinemann, 1862)
Smalbladwilgdwergmotje
|
« Vorige
| Volgende »
|
Afbeeldingen Adult. © Stichting Tinea Nomenclatuur| Sinds 1851 in Nederland gebruikte wetenschappelijke namen | De Graaf & Snellen 1866: 304, Tineina nr. 339 Nepticula vimineticola Frey
Snellen 1882: 1001-1002, Nepticula vimineticola Frey
Lycklama à Nijeholt 1927: 27, Nepticula vimineticola Frey
Lempke 1976: 13, Nepticula obliquella Heinemann, 1862
Lempke 1976: 13, Nepticula vimineticola Frey, 1856
Kuchlein 1993: 197, nr. 46 Stigmella obliquella (Hein., 1862)
Kuchlein & De Vos 1999: 24, nr. 0053 Stigmella obliquella (Von Heinemann, 1862)
Kuchlein & Bot 2010: 27, nr. 050335 Stigmella obliquella (Von Heinemann, 1862)
| | | | Commentaar | | Vári (1944: 215 bemerkte dat de mannelijke genitaliën van vlinders, opgekweekt van smalbladige wilg uit Nunspeet (GE), tot die van S. obliquella behoorden. Voordien werd de soort van smalbladige wilgen S. vimineticola genoemd (De Graaf & Snellen 1866: 304 et auct.). Lempke (1976: 13) voerde toen maar beide soorten op in zijn naamlijst. Van Nieukerken (1982b: 175) stelde tenslotte vast dat de Nederlandse gegevens over S. vimineticola berustten op verkeerde determinaties: het zijn alle S. obliquella; daarmee verviel S. vimineticola van de Nederlandse lijst. |
MorfologieAdult | | | | Verwijzing naar afbeeldingen | | De vlinder is afgebeeld door Johansson et al. 1990: fig. 65 (wijfje) (Bengtsson et al. 2008: 178 hebben deze figuur overgenomen) en door Puplesis 1994: fig. 359 (adult). | | | | Afmetingen | | Spanwijdte 4,5-6,0 mm, het mannetje gemiddeld iets kleiner dan het wijfje. | | | | Kop met aanhangsels | | Kop: kopbeharing van geeloranje tot okergeel en bruinoranje. Antenne: half zo lang als voorrand voorvleugel; oogdeksel wit tot geelwit; schaft lichtgrijs. Nekpluimpjes: wit tot geelwit. | | | | Borststuk met aanhangsels | | Borststuk: donker grijsbruin, evenals de schouderdeksels . Poten: grijs. Voorvleugel: ruw beschubd, schubben tweekleurig, tot de dwarsband donkergrijs, iets bruinachtig, voorbij de dwarsband bijna zwart; dwarsband iets voor de helft van de voorrand, in het miden versmald, geelachtig wit; franje buiten een duidelijke basale lijn van donkergetopte schubben geelwit, wat grijzer naar de staarthoek toe. Achtervleugel: glanzend grijs, evenals de franje. | | | | Achterlijf met genitalien | | Achterlijf: zwartgrijs met korte staartpluim, bruingrijs bij het mannetje en grijsgeel bij het vrouwtje. Genitaliën: afgebeeld door Emmet 1976: fig. 67f (mannetje, als S. vimineticola), door Johansson et al. 1990: fign. 314, 315 (mannetje) en fig. 533 (wijfje) (Bengtsson et al. 2008: 178 gebruiken dezelfde figuren), Puplesis 1994: fig. 360 (mannetje), fig. 361 (wijfje) en door Laštuvka & Laštuvka 1997: 78 (beide sexen). | | | | Variabiliteit | | De dwarsband in de voorvleugel kan wortelwaarts uitlopen langs de achterrand, maar vooral langs de voorrand. Een aantal kleinere variaties zijn al bij de beschrijving van het uiterlijk van de vlinder vermeld. | | | | Herkenbaarheid | | Gelijkt veel op S. myrtillella en vaak op S. salicis. Bij eerstgenoemde soort is de dwarsband op de voorvleugel in het midden echter niet samengeknepen, maar loopt juist enigszins taps toe naar de voorrand. Van S. salicis onderscheidt S. obliquella zich doordat de binnenkant van de dwarsband iets vóór het midden van de voorrand ligt (bij S. salicis is dit op ongeveer tweederde), maar bovendien is de dwarsband veel witter en scherper begrensd. Zie ook bij S. salicis. Voor verschillen met de andere nepticuliden met een dwarsband op de voorvleugel raadplege men de determineertabel. |
Oecologie | | Geografische verspreiding | | | | Nederland | | De soort is in ons land rond 1860 ontdekt door Snellen, die de vlinders had gevonden: “bij Rotterdam (ZH), hier en daar, nooit talrijk; de rupsen op smalbladige wilgen in het midden van Julij en in de eerste helft van September. Vlinders uit Julij-rupsen in het begin van Augustus verkregen.” (De Graaf & Snellen 1866: 404). Een van jaartal voorziene vlinder van Snellen uit die periode en afkomstig van Rotterdam is gedateerd 24.V.1864 (in Naturalis). | | |
[Kaart in de NDFF Verspreidingsatlas]
| | | | Noordwest-Europa | 
[download kaart als pdf] |
|